Kaka mkubwa amaliza kazi aliyotumwa Manyara..eti nini?maadili ya habari! ha ha ha

Kaka mkubwa akitabasamu washiriki wakitoa hamasa kwenye karatasi Wakati wizara ya habari inafanya vitu vyake Dodoma mimi kaka mkub...

Kaka mkubwa akitabasamu washiriki wakitoa hamasa kwenye karatasi

Wakati wizara ya habari inafanya vitu vyake Dodoma mimi kaka mkubwa nilikuwa namie namalizia ngwe yangu ya kuzungumza na wanahabari wa manyara katika mafunzo yaliyowezeshwa na baraza la habari nchini (MCT).

Niseme  kuwa nimeyapata mengi kwa kuwa darasa lilikuwa la kubadilishana na niliyoyapata ama hakika yanatia simanzi na kuleta kiwi kubwa katika akili.

Katika mazungumzo wakati wa kujadili Azimio la Dar es salaam kuhusu Uhuru wa uhariri na uwajibikaji wa vyombo vya habari (DEFIR) suala la maslahi na upotofu wa madili kwa wahariri mpaka waandishi wa habari na kuingiliwa na wenye vyombo vya habari vilichukua muda mwingi.

 Wahariri walituhumiwa kusababisha uvunjifu wa maadili na kanuni za vyombo vya habari kwa kutotetea haki za waandishi wa habari, wao wenyewe kuomba rushwa anuai kutoka kwa waandishi na wanasiasa kuwatumia vibaya waandishi wa habari.

Ni a kubwa  ya semina darasa hili pamoja na kuibua uozo wa wapiganaji na makamanda wao ilikuwa kukumbushana na kuleta uelewa wa kiwango cha juu miongoni mwa wanahabari kuhusu maadili ya uandishi wa habari.

Pamoja na hayo semina darasa hili lililenga kujenga uwezo wa kuchambua maadili wakati wa utendaji kazi ili kufikia uamuzi sahihi wenye kulenga maslahi ya umma kwa kufikia maamuzi sahihi ya utendaji.

Aidha Azimio la Dar es salaam kuhusu uhuru na uwajibikaji wa vyombo vya habari (DEFIR) lilichambuliwa kwa kuona misingi yake, dhana na umuhimu wa kuwepo kwake kuhakikisha kwamba maadili yanazingatiwa licha ya changamoto zake na mitanziko iliyopo.

Baadhi ya washiriki wakimsikiliza mwezeshaji

Vijana kwa wazee wadada kwa wakaka walichambua vipengele ndani ya azimio la Dar es salaam  ambapo kwenye kifungu cha nane na tisa waandishi wa habari wakiwa na majukumu makubwa ya kuhabarisha wengine, wanatakiwa kutekeleza wajibu wao na majukumu yao ya kijamii kwa uadilifu mkubwa, umakini na umahiri unaolingana na viwango vya kitaalamu na maadili na kuelewa wakati wote kuwa wajibu na uwajibikaji wao ni kwa umma na kuwa wao ni watendaji wa umma wanaotoa huduma katika Nyanja nyeti ya utumishi kwa umma kwa minajili ya kujenga jamii ya kidemokrasia isiyo na kandamizi isiyo na ubaguzi kwa misingi ya rangi,ukabila, jinsia na ulemavu na isiyo na uvunjaji wa haki za binadamu.

Misingi hiyo inamtaka mwandishi wa habari kutekeleza majukumu yake kwa kuzingatia ukweli, uadilifu, umahiri na weledi pamoja na umakini  na uwajibikaji wa hali ya juu kwa umma, ili kujenga imani na uaminifu machoni kwa umma.

Ni wajibu pia wa msingi kwa wanahabari kuepuka tabia za uchochezi wa vurugu, chuki na kukuza heshima ya binadamu.

Hiyo inatokana na ukweli kuwa Tasnia ya habari ipo kuhudumia umma. Na ndio maana pamoja na wafanyabiashara kuanzisha  makampuni ya habari kupata faida, vyombo vyao vinatakiwa kuhudumia maslahi ya  umma kwani tasnia ya habari ni mali ya umma.

NILISEMA: Ili kutoa huduma hii kwa ufanisi wadau katika chumba cha habari kuanzia waandishi ,wahariri na wakuu wa vyombo vya habari wanapaswa kujua maana na umuhimu wa maadili  katika fani yao ili kudumisha na kuendeleza ubora wa kazi ya kupasha habari na kujenga imani kwa watu wanaowasoma au kuwasikiliza na hata kuwaona.

Kinachopaswa kudumishwa hapa ni maadili na kanuni za kazi yenyewe ambapo kama yatafuatwa ni dhahiri kutaepusha msuguano na kuleta uwiano sawa wa upashanaji habari kwa manufaa ya umma na taifa bila kujali chombo kinachotumika ni cha mfanyabiashara, dola au cha umma.

>>Kama ni hivyo maadili nini?

Maadili ni mambo ambayo yameainishwa wazi kufanywa na yasiyotakiwa kufanywa kwa mujibu wa heshima ya taaluma ya uandishi wa habari.

Maadili kwa misingi mingine unaweza kusema  ni utekelezaji wa matakwa ya taaluma ili kuweka bayana ukweli, usahihi, haki na uhuru  bila kuonea upande wowote kwa kuzingatia miiko ya taaluma na bila kuumiza maslahi ya jamii.

washiriki wakikiangalia kazi za kuainisha baada ya kupigwa na dozi ya maadili

Haya yanaweza kuangaliwa  pamoja na mambo mengine kama kumi na nne hivi LAKINI kubwa ni uadilifu

1—Uadilifu:

 a) Hapa unakutana na haja ya kujua sheria mama yaani katiba, kuiheshimu na kukubaliana na sheria za nchi huku mwandishi akionesha mwenendo mzuri katika maish ayake binafsi.

 b) Upendeleo usitawale au kuhatarisha uadilifu wa kazi, uhuru na uwezo wake.

  c) Kujiepusha na hali ya kuonekana kwamba ametumiwa na watu wenye agenda za siri, rushwa au ajenda binafsi isiyokuwa na mashiko kwa umma.

   d) Ni lazima kujitambulisha katika hali ya kuaminika anaweza kubadilika maslahi ya umma yanapotetereka.

2- Wizi wa maandishi/ mawazo

Mwandishi ni vyema akaeleza chanzo cha habari.

3- Ukweli na uhakika

Kwa kiuzingatia maagizo ya maadili ni lazima afanye kw ausahihi na ukweli na kupambanua maoni na taarifa

4-Usawa na uaminifu

Pamoja na kutakiwa kuw amzalendo mwandishi haruhusi kupendelea  upande au kuzuia habari isitoke labda kwa maslahi ya taifa. Na asimfiche mtu mwenye ushawishi mkubwa kwa jamii katika utrekelezaji wa kazi yake.

5-Faragha

Waandishi watambue mipaka ya faragha za watu katika maisha yao ili mradi hawaendi kinyume na maadili ya kazi zao.

6-ushawishi na mvuto wa watu binafsi

 Usikubali kuvutwa na ushawishi au mvuto wa mtu au familia katika utendaji wa kazi wasikubali kushawishika kwa huruma zawadi au au manufaa ahadi

7-Uhuru wa waandishi wa habari

Unatakiwa kuelewa na kutetea maslahi ya umma kwa kutetea uhuru a vyombo vya habari

Ukiangalia vipengele hivyo kiundani unatambua kwamba  ipo haja kwa mwandishi wa habari kujua sheria mama yaani katiba,

TUKIRUDIA TENA:Ndio kusema mwandishi wa habari ili atekeleze kazi yake vyema ni lazima awe mwadilifu,hafanyi wizi wa maandiko,anatafuta ukweli na uhakika, anaamini katika usawa na uaminifu anakuw a mzalendo (inapobidi) lakini si kwa kushurutishwa anaheshimu faragha, kuelewa sheria ya watoto kupunguza madhara na wasikubali kuvutwa na ushawishi wa mtu au familia.

>>Madhara ya kupinda maadili

Adhabu ya kutofuata kanuni na kuheshimu maadili hupatikana papo hapo mwandishi anapovunja. Adhabu hiyo ni kusongwa na moyo na kukosekana kwa amani kwamba amefanya makusudi  na pia kuivunjia heshima tasnia ya habari na pia kuiletea kashifa na madeni kampuni kwani ikishtakiwa inaweza kulipa na pia  kuonekana chombo kuwa cha hovyo na kinachokwenda kinyume na umuhimu wa tasnia ya habari.

Kwa waandishi upo uwezekano wa kushtakiwa na katika hili waandishi wapo waliofikishwa mahakamani kwa makosa ya maadili na wapo wanaosubiri maafa kwani shauri lao linaangaliwa.

Pia mashauri yaliyopo barazani, kufa kwa baadhi ya magazeti kutokana na watu kuyashtaki na mengine kwa kukosa wasomaji kutokana na uandishi mbovu na wenye chuku.

NDIO KUSEMA

Mwandishi wa habari ambaye amefunzwa kitaalamu juu ya namna ya kukusanya habari na kuziandaa kwa ajili ya vyombo mbalimbali huku akiwajibika kwa umma.Anatakiwa:

a)    Kuleta usawa : hii kuelezea pande mbili zinazohusika na habari

b)    Kutofanya upendeleo yaani kuelezea upande mmoja wa habari

c)    Kuwa mwaminifu kwa kupunguza madhara bila kudhuru wengine

d)    Kutoa haki kwa kuhakikisha kila upande (unaolalamikiwa na ule unaolalamika) nafasi au huduma sawa ya kusema na kujitetea

e)    Kuhakikisha kuwa habari ina manufaa kwa umma, inahusu ustawi kwa ujumla wa maisha ya watu ni kusema ni public interest.

Juu ya yote waandishi wa habari lazima daima kukataa madai yasiyokuwa na mashiko kwa umma ambayo hutengeneza mitazamo finyu na kusababisha kufikiri kimakundi na kujifunga kimawazo. JE TUNAFANYA HAYA/ AU TUNANG’ANG’ANIA kuvunja maadili kwa ahabari za makundi au watu binafsi au kujinufaisha wenyewe?

mwisho