CAG AANIKA UKWELI KUHUSU PSPF ASEMA HATARINI KUFILISIKA

.Kampuni za vigogo wa CCM zatajwa kuifilisi .Ni Tan Power ya Yona na TPI ya Madabida .Ni baada ya kuchukua mikopo bila riba .Wizara ya Madin...

.Kampuni za vigogo wa CCM zatajwa kuifilisi
.Ni Tan Power ya Yona na TPI ya Madabida
.Ni baada ya kuchukua mikopo bila riba
.Wizara ya Madini yashindwa kukusanya mrahaba
 

MFUKO wa Pensheni kwa Wafanyakazi wa Serikali Kuu (PSPF) uko hatarini kufilisika
baada ya ukaguzi uliofanywa na Mkaguzi na Mdhibiti Mkuu wa Hesabu za Serikali (CAG)
kubaini kuwa uwezo wake wa kifedha unaendelea kushuka.
 
Katika ripoti ya CAG aliyoiwasilisha bungeni inaonyesha kuwa ukadiriaji thamani wa
mfuko huo ulibaini hasara halisi ya Sh trilioni 6.5 “Hivyo mfuko uko kwenye hatari
ya kutoweza kujiendesha kama juhudi hazitachukuliwa na Serikali.”
 
Mkaguzi na Mdhibiti Mkuu wa Hesabu za Serikali, Ludovick Utouh alisema pamoja na
mfuko kuwa katika hali mbaya kifedha, amebaini kuwa mfuko ulitoa mikopo kwa
mashirika yaumma na taasisi nyingine ambayo yamedhaminiwa na Serikali yenye jumla ya
Sh bilioni 67.2 bila riba.
 
Madeni hayo ambayo hayajalipwa na hayana riba ni Bodi ya Mikopo ya Elimu ya Juu
(HESLB) ambayo deni lake ni Sh bilioni 54.6, Taasisi ya Kuzuia na Kupambana na
Rushwa (TAKUKURU) ambayo deni lake ni Sh bilioni 6.7 na Kiwanda cha madawa Tanzania (TPI) wamekopa Sh milioni 435.1 kwenye mfuko huo.
Kiwanda hicho kinamilikiwa na makada wa  CCM ambao ni Ramadhani Madabida na mkewe
Zarina Madabida ambaye ni mbunge wa viti maalum (CCM).
 
Taasisi nyingine binafsi ambazo zimekopa kwenye mfuko huo chini ya udhamini wa
Serikali na zimeshindwsa kulipa madeni yake ni kampuni ya Tan Power Resources ambayo
imekopa Sh bilioni 5.4 bila riba.
 
Kampuni hiyo ambayo inamilikiwa na viongozi wa zamani wa Serikali Daniel Yona na
Rais Mstaafu Benjamini Mkapa ndio waliokuwa na mgodi wa Makaa ya Mawe
Kiwira na baadaye wakashindwa kuuendesha na kuurejesha serikalini.
 
Serikali Kuu WIZARA ya nishati na Madini imelaumiwa na mkaguzi na mdhibiti mkuu wa hesabu za
Serikali (CAG) kwa kushindwa kukusanya Sh bilioni 19.7 ambazo ni mirahaba ya madini.
 
Malipo hayo ni kutokana na mabadiliko ya sheria ya madini iliyorekebishwa kiwango
cha mrahaba kutoka  asilimia 3 kwenda asilimia 4.
 
Pia wizara hiyo ilitajwa kupoteza Sh bilioni 1.6  ambazo ni maduhuli ambayo
hayakukusanywa kutoka vyanzo mbalimbali kama vitalu vya madini na leseni za umeme.
 
Kwa upande wa wizara ya miundombinu inashutumiwa kutumia Sh bilioni 252.9 ambazo
zilitengwa kwenye bajeti ya wizara hiyo kwa ajili ya ujenzi wa barabara katika mwaka
wa fedha 2011/2012 zilitumika kulipa  madeni ya wizara ya mwaka 2010/11 jambo ambalo
liliathiri utekelezaji wa miradi ya barabara.
 
CAG alisema dhamana za jumla ya Sh bilioni 578.4 zilikuwa zimeisha muda wake na
hivyo kuifanya serikali kama mdhamini kuwajibika kulipa deni hilo.
 
Mashirika ya Umma 
Kwa upande wa mashirika ya umma ambako ukaguzi ulifanyika kwa mashirika 126 kati ya
176, mapungufu yaliyojitokeza ni tatizo la ujangili ambalo linaelezwa kuwa vitendo
vya uwindaji haramu vimeongezeka na taarifa za mbuga saba jumla ya tembo 110
waliuawa katika kipindi cha mwaka 2011/12.
 
“Hii ina athari kubwa kwa taifa na serikali isipochukua hatua baada ya miaka
michache ijayo hakutakuwa na mnyama anayeitwa tembo katika hifadhi zetu,” alisema
Mkaguzi na Mdhibiti Mkuu wa Hesabu za Serikali Ludovick Utouh.
 
Utouh pia alishangazwa na mamlaka ya bandari kuzuia kontena mbili za vitabu vya
shule vilivyotolewa kama msaada kutokana tu na bodi ya huduma ya maktaba (TLSB)
kushindwa kulipa ushuru wa Sh milioni 147 tangu mwaka 2009.
 
Alisema kwa sasa deni halisi la kugombo vitambu hivyo ambavyo vilitolewa kama msaada
na Shirika la Kimataifa la kufadhili Watoto halijulikani kwani inasadikiwa kuwa
gharama  hizo zitakuwa zimeongezeka. “Vitabu hivi vinaenda kusaidai watoto wetu na
hata wafadhili wakisikia msaada walioutoa umekwama bandarini watashindwa kushiriki
wakati mwingine.”
 
CAG pia alibainisha malipo yasiyo ya faida ya Sh bilioni 2.2 yaliyolipwa kwa
mkandarasi baada ya kusitishwa kwa mkataba na mamlaka ya bandari (TPA) kama faini
kwa mkandarasi kampuni ya Oceana Advanced Industries Ltd kutokana na kushindwa
kumkabidhi mkandarasi eneo husika la kazi.
 
Kwa upande wa Shirika la Utangazaji (TBC), Utouh alisema mwaka 2010 TBC ililipa Sh
milioni 618.3 kwa Mamlaka ya Usimamizi na Udhibiti wa Mawasiliano ya Tanzania (TCRA)
kwa niba ya Star Times (SMT)kwa ajili ya leseni ya biashara.
 
Alisema lakini ukaguzi ulibaini kwamba kampuni hiyo ina mkataba wa utendaji
uliosainiwa na kituo cha uwekezaji cha Tanzania (TIC) ambapo SMT imepewa msamaha wa
kulipa leseni ya biashara kwa kipindi cha miaka 10.
 
CAG kwa mtazamo wake alisema kiasi hicho cha fedha kilicholipwa na TBC kingeweza
kuwa ni sehemu ya hisa za shirika kwa SMT kama kusingekuwa na msamaha wa leseni ya
biashara. “Malipo haya yaliyolipwa kimakosa na TBC hayajerejeshwa na TCRA.” 
 
Pia alisema baadhi ya wizara zinaingilia bodi za maishirika na akatoa mfano kuwa
wizara ya maliasili na utalii ilihamisha Sh milioni 771.2 kwenda bodi ya utalii kw
ashughuli ambazo sio za bodi ya utalii. Alisema fedha hizo zilichukuliwa kwa
maelekezo na maagizo kutoka wizarani.
 
Pia CAG amemtaja mkurugenzi mkuu wa Tanesco alitumia vibaya madaraka yake kwa kuipa
zabuni kampuni ya McDonald Live Line Technologh Ltd ya kutengeneza njia za umeme
hai, mikataba iliyosainiwa kwa nyakati tofauti mwaka 2008 hadi 2011.
 
 Alisema ilikuwa ni kinyume na kanuni za maadii za Tanesco na kanuni za maadili za
viongozi kwa mkurugenzi wa Tanesco kuipa mikataba ya kazi kampuni hiyo ambayo yeye
ni mdau.  Kiasi cha Sh bilioni 1.12 zililipwa kwa kampuni hiyo, malipo hayo ni
pamoja na kodi ya ongezeko la thamani ambazo ni Sh milioni 168.9 ambazo
hazikuwasilishwa TRA.
ends