'Kwikwi' kwenye intaneti yaitia hasara Tanzania ya dola za marekani milioni 1.4

  Ripoti kamili kuhusu hali ya mtandao wa intaneti na vitisho vipya vya kidijitali nchini Tanzania imefichua uwapo wa hasara wa dola za Kima...

 

Ripoti kamili kuhusu hali ya mtandao wa intaneti na vitisho vipya vya kidijitali nchini Tanzania imefichua uwapo wa hasara wa dola za Kimarekani milioni 1.4 kutokana na kukatikakatika kwa mtandao na changamoto zinazoendelea ndani ya mazingira ya udhibiti.

Ripoti hiyo: “Hali ya Utawala wa Mtandao na Uchambuzi wa Vitisho Vipya vya Kidijitali nchini Tanzania,” iliyotayarishwa na Tech & Media Convergency (TMC) kwa ushirikiano na Kamati ya Uongozi wa Mtandao Tanzania (IGTWG) na kufadhiliwa na Ubalozi wa Marekani nchini Tanzania, inaonesha athari kubwa ya kiuchumi kutokana na ukosefu wa utulivu wa mtandao. 

Ripoti hiyo inarekodi takwimu za robo ya kwanza ya mwaka 2024 pekee.

Imeelezwa kuwa mtandao katika kipindi hicho haukuwa hewani kwa jumla ya takriban saa 1,116 na kuathiri takriban watumiaji wa mtandao milioni 14 kote nchini wenye maunganisho ya kawaida na wale ambao wanafanya biashara ya fedha.

Ripoti hiyo imeeleza zaidi kuwa Kukatikakatika huko hakuathiri tu uhuru wa kujieleza na upatikanaji wa habari bali pia kunaharibu imani ya wawekezaji na ukuaji wa uchumi wa kidijitali.

Zaidi ya masuala ya maunganisho, uchambuzi huo ukiangazia hali ya haki za kidijitali, umegundua kuwa 53% ya matukio yaliyoandikwa yalihusiana na haki za kidijitali yakiashiria kurejesha nyuma mafanikio yaliyopfikiwa kabla ya mwaka 2024.

Matukio hayo yanayoashiria kubanwa kwa uhuru wa kidijirali yamejumuisha vizuizi vya majukwaa, kuzimwa kwa mtandao, wasiwasi wa ufuatiliaji, kuondolewa kwa maudhui na mashambulizi ya kimtandao.

Utafiti huop pia umeangalia mifumo maalumu ya kisheria, kama vile Sheria ya Uhalifu wa Mtandao ya mwaka 2015 na Kanuni za Mawasiliano ya Kielektroniki na Posta (Maudhui ya Mtandaoni) za mwaka 2020 na kubainisha wasiwasi kutokana na tafsiri zake pana zinazoweza kuathiri uhuru wa kujieleza na faragha.

Zaidi ya hayo, ripoti imeangalia athari za Sheria ya Ulinzi wa Data Binafsi (PDPA) ya mwaka 2022, hasa mahitaji yake ya kuhifadhi data ndani ya nchi, chini ya Kifungu cha 26, ambacho kinaagiza uhifadhi wa baadhi ya data binafsi ndani ya Tanzania, na hivyo kuleta changamoto na gharama zinazowezekana za kufuata sheria kwa biashara, hasa wawekezaji wa kimataifa.

Ripoti pia imezungumzia watoa huduma wapya wanaoweza kuingia katika soko la mtandao. Inasema kuwa Watoa Huduma za Mtandao (ISPs) kadhaa wa kimataifa, ikiwa ni pamoja na Starlink, wameomba vibali vya kufanya kazi nchini Tanzania. Mamlaka ya Mawasiliano Tanzania (TCRA) ilitangaza Novemba 2024 kuwa kampuni kadha zinatafuta leseni za kutoa huduma katika mtandao wa kitaifa.

Vitisho vipya vya kidijitali kama vile programu hasidi (ransomware), mashambulizi ya hadaa (phishing), na uingiliaji wa data pia vilibainishwa. Mazingira haya yanahitaji ushirikiano mkubwa wa sekta binafsi na umma ili kuleta umadhubuti katika usalama wa mtandao.

Ripoti hiyo pia inasisitiza umuhimu wa kuoanisha na kuainisha masuala ya usalama wa taifa na haki za msingi za wananchi katika sekta ya kidijiti.

Ndani ya ripoti pia kuna wito wa kutaka wadau kuhakikisha kuna kanuni zilizo wazi zaidi, utekelezaji madhubuti wa ulinzi wa data, na kujitolea kudumisha mtandao ulio wazi na unaopatikana muda wote katika ukuu wake hasa wakati wa vipindi nyeti kama vile uchaguzi.

Kuna ukuaji mkubwa wa upenyaji wa mtandao nchini Tanzania katika muongo mmoja uliopita, huku mtandao wa simu ukiwa ndio njia kuu ya upatikanaji wake.Mabadiliko haya ya kidijitali yanazaa fursa za kiuchumi lakini pia changamoto za utawala,ripoti ya TMC/IGTWG inasema.

Ripoti inahitimisha kwa kutaka kuwapo kwa mageuzi ya kisheria, uimarishaji wa taasisi, uwekezaji katika uwezo wa kidijitali, na kuoanisha na viwango vya kikanda na kimataifa ili kuunga mkono ajenda pana ya maendeleo ya kijamii na kiuchumi ya Tanzania.

Source:tanzania_invest