Asteroidi 2024 YR4 yaiacha dunia sasa kugonga mwezi

  PASADENA, Marekani   Shirika la Utafiti wa Anga za Juu la Marekani(NASA) limesema mwezi unaweza kugongwa na asteroidi (gimba dogo) 202...

 

PASADENA, Marekani

 Shirika la Utafiti wa Anga za Juu la Marekani(NASA) limesema mwezi unaweza kugongwa na asteroidi (gimba dogo) 2024 YR4 ifikapo Desemba 22,2032.

 Aidha  shirika hilo limesema kwamba dunia kwa sasa imeondoka katika hatari ya kugongwa na gimba hilo dogo.

 Ikifafanua taarifa zake limesema kwamba pamoja na tishio hilo kwa mwezi, uwezekano wake wa kutokea ni mdogo kwa asilimia 4.3.

 Ufafanuzi huu mpya wa njia ya asteroidi umetokana na uchunguzi wa kina uliofanywa na Darubini ya Angani ya James Webb (James Webb Space Telescope) mwezi Mei. Data mpya zimesaidia wanasayansi kuboresha utabiri wao wa mwelekeo wa asteroidi kwa karibu asilimia 20, na hivyo kuongeza uwezekano wa kugonga Mwezi.

 

Asteroidi ni miamba ya kale ya anga iliyobaki kutoka kwa uundaji wa Mfumo wa Jua ambayo inafikiriwa kuwa ilileta molekuli ngumu, na labda maisha ya mapema, Duniani mabilioni ya miaka iliyopita.

 Asteroid 2024 YR4 iligunduliwa kwa mara ya kwanza Desemba 27, 2024. Vipimo vya awali viliashiria ukubwa wake kuwa kati ya mita 40 na 90, lakini vipimo vya hivi karibuni vya infrared kutoka Darubini ya James Webb vimebainisha kuwa kipenyo chake ni takriban mita 60.

 NASA imesisitiza kuwa hata kama asteroid hii itagonga Mwezi, haitaathiri mzunguko wa Mwezi au kusababisha madhara makubwa kwa Dunia. Mwezi umekuwa ukigongwa mara kwa mara na asteroidi katika historia yake, na wingi wake pamoja na utulivu wa mzunguko wake ni imara kiasi cha kukabiliana na mgongano mwingine.

 NASA imesema itaendelea kufanya uchunguzi zaidi wa asteroid 2024 YR4 ifikapo mwaka 2028 ili kuboresha zaidi taarifa zake.

 Asteroidi hii katika njia yake ya awali ilitarajiwa kugonga Dunia, mnamo saa 8:02 alasiri kwa saa za kimataifa (2:02pm GMT) mnamo Desemba 22, 2032.NASA walisema kuwa asteroid hiyo ingeweza kugonga mahali fulani katika eneo la Bahari ya Pasifiki ya Mashariki, kaskazini mwa Amerika Kusini, Bahari ya Atlantiki, Afrika, Bahari ya Arabia, au Kusini mwa Asia.

 

Tunachokijua

Daktari Luca Conversi, ambaye ni meneja wa Kituo cha Uratibu wa Vitu Vilivyokaribu na Dunia (NEOCC) cha Shirika la Anga la Ulaya (ESA), ambacho kinahusika sana katika kufuatilia 2024 YR4 anasema asteroidi 2024 YR4 inakadiriwa kuwa na upana wa kati ya mita 40 hadi 90 (futi 130 hadi 300). Aidha amesema imetengenezwa kwa mada yenye miamba badala ya vifaa imara zaidi kama chuma. Hivyo inaweza kuvunjika vipande vidogo vidogo ikiingia kwenye angahewa ya Dunia, na sasa kwenye mwezi.

 Dunia hushambuliwa na zaidi ya tani 100 za vumbi na chembe za ukubwa wa mchanga kila siku, kulingana na NASA - lakini ni ndogo kiasi kwamba kwa kawaida huungua kwenye angahewa kabla ya kusababisha uharibifu wowote. Hii inamaanisha asteroidi au kometi inaweza kuwa na asilimia 100 ya nafasi ya kufika Duniani.

 Darubini ya Angani ya James Webb (James Webb Space Telescope) ya NASA ambayo hapo awali imetumika kunasa picha zisizo na kifani za nyota zinazozaliwa na kufa, sasa kinasoma asteroidi kwa kutumia mwanga wa infrared - au joto - ambao unasababisha makadirio bora ya ukubwa wake.

 Nini Kinatokea Sasa?

 

Asteroid kwa sasa iko mbali na Dunia kwa mamilioni ya maili, na inazidi kwenda mbali kadri inavyotakiwa kuzunguka Jua.

 

Mwanafizikia wa nyota wa Oxford, Profesa Stephen Smartt, ambaye ni sehemu ya timu ya darubini ya ATLAS inayofuatilia vitu vya anga kama 2024 YR4, ameiambia Sky News kwamba hakuna mengi yanayotarajiwa kubadilika kuhusiana na asteroidi hiyo hadi 2028 wakatik dunia itakapoanza kuona tena asteroidi.

 Mwanafizikia mashuhuri Brian Cox amependekeza kwamba dunia ni lazima kujiandaa kutekeleza misheni ya kuhami dunia kwa kuondoa matishio ya dhahiri. "Ni kama ulimwengu uamue kufanya jaribio kuona kama Sayari Dunia bado ina uwezo wa kufanya maamuzi yenye mantiki,na kuzuia maangamizi yake kupitia asteroidi" aliandika kwenye mtandao wa X.

Wanaastronomia kama Daktari Whitehouse aliiambia Sky News kwamba uwezekano wa asteroid kugonga Dunia "hauwezi kupuuzwa" na inamaanisha "tumefanya maamuzi mazito sana." Alidai inaweza kugeuka kuwa "kitu hatari zaidi angani" na kuongeza: "Siwezi kusisitiza sana kwamba hili ni tishio ambalo si la kufurahisha tu, kwamba si la 'gosh, si ajabu?' Hili linaweza kugeuka kuwa tishio kubwa kwa sayari yetu."

 Ni nadra sana kwa asteroidi ya ukubwa huu kuwa na uwezekano mkubwa wa kugongana na Dunia. Kumekuwa na ulinganisho kati ya 2024 YR4 na asteroidi ya Apophis, iliyogunduliwa mnamo 2004, ambayo ilikadiriwa kwa muda kuwa na uwezekano wa asilimia 2.7 wa kugonga Dunia mnamo 2029. Lakini uwezekano huo wa athari ulipungua hadi karibu asilimia 0 ndani ya siku chache. Ilikuwa ni ukubwa uliokithiri wa Apophis - mita 300 - uliozivuta hisia zaidi.

 Kama nilivyoandika hapo awali Dunia inagongwa moja kwa moja na asteroidi za ukubwa sawa na 2024 YR4, lakini mara moja tu kila baada ya miaka elfu kadhaa. Mnamo 1908, asteroidi ndogo kidogo - iliyofikiriwa kuwa na upana wa mita 60 - ililipuka juu ya Siberia.

 Tukio hilo, ambalo lilijulikana kama Tukio la Tunguska, lilisababisha miti milioni 80 kubomolewa katika eneo la mbali lililokuwa na ukubwa wa maili za mraba 830. Mashuhuda wa karibu katika eneo hilo lenye watu wachache waliripoti kuona mpira wa moto na kusikia mlipuko mkubwa, kulingana na NASA, lakini hakuna aliyejeruhiwa.

Mwisho

Makala haya yameandikwa kwa kusaidiwa na vyanzo mbalimbali ya majarida ya sayansi za anga za juu